#106 Reuters Enstitüsü | Gazetecilik, Medya ve Teknoloji: 2025 Tahmin ve Eğilimler Raporu
2025'te medya sektörünü ve gazeteciliği ne bekliyor?
Merhaba,
Rapor Bülteni'nin 106. sayısında Reuters Enstitüsü tarafından hazırlanan Gazetecilik, Medya ve Teknoloji: 2025 Eğilim ve Öngörüler Raporu adlı çalışmayı inceledik.
Rapor, teknolojik gelişmelerle değişen ve dönüşen medya sektörü ve gazeteciliğe ilişkin eğilimleri ve beklentileri ortaya koymayı amaçlıyor.
İyi okumalar!
Ömer Burak Tek
Rapor Bülteni Direktörü
I. KAVRAMSAL ÇERÇEVE
Önce Kavramlar…
Yapay Zeka Ajanı, Yapay Zeka Arayüzü, Sohbet Botu
Yapay Zeka Ajanı: Çevresinden aldığı verilerle kararlar alıp belirli bir hedefe ulaşmak için otonom olarak hareket eden bir yapay zeka sistemi.
Yapay Zeka Arayüzü: Kullanıcıların yapay zeka sistemleriyle etkileşime geçmesini sağlayan, genellikle görsel veya sesli bir platform.
Sohbet Botu: Kullanıcılarla doğal dilde iletişim kurarak soruları yanıtlayan veya belirli görevleri yerine getiren yapay zeka tabanlı bir yazılım.
II. ARAŞTIRMACI KURUM
Reuters Enstitüsü
Oxford Üniversitesi bünyesinde bulunan ve gazetecilik araştırmalarına odaklanan saygın bir akademik merkez.
Dünyadaki medya trendlerini, dijital dönüşümü ve gazetecilik uygulamalarını inceleyerek sektöre yönelik kapsamlı raporlar ve analizler sunuyorlar.
Enstitü, özellikle yıllık Dijital Haber Raporu ile tanınıyor ve medya sektörünün geleceğine dair önemli içgörüler sağlıyor.
Kurumun faaliyetlerine ilişkin detaylı bilgiye buraya tıklayarak erişebilirsiniz.
III. METODOLOJİ
Anket çalışması, uzman görüşü.
Rapor, 51 ülkeden dijital ve medya stratejisinden sorumlu 326 kıdemli yöneticinin katıldığı anketin sonuçlarını içeriyor.
Katılımcıların %54'ü basılı yayın, %25'i ticari veya kamu yayıncılığı, %18'i dijital markalar ve %6'sı B2B şirketleri veya haber ajanslarından.
Raporda ayrıca medya sektöründeki önemli karar alıcıların, akademisyenlerin ve sektör uzmanlarının ek görüşleri bulunuyor.
IV. BULGULAR
Rapora göre haber kuruluşları, 2025 yılında kendilerini bekleyen çok sayıda zorluğa rağmen hazırlıklı görünüyor.
Medya kuruluşlarının yıl içinde karşılaşacağı en önemli zorluklar:
a) Politikacıların medyaya yönelik düşmanca tutumları,
b) ekonomik zorluklar,
c) yapay zeka destekli platformların giderek artan tehditleri karşısında fikri mülkiyetlerini koruma mücadelesi.Arama motorlarındaki değişiklikler, sosyal medyadan gelen trafiğin azalmasıyla zaten zor bir dönemden geçen haber endüstrisi için büyük bir endişe kaynağı.
Gerçek hikâyeye “benzeyen” yanıtlar üreten yapay zeka arayüzlerinin yaygınlaşması, haber kuruluşlarının görünürlüğünün daha da düşeceğine dair korkuları arttırıyor.
ABD seçimleri, çoğu zaman gazetecilik normlarının dışında faaliyet gösteren, taraflı kişilikler ve içerik üreticilerinden oluşan alternatif haber ekosisteminin artan gücünü gözler önüne serdi.
Alternatif medya ekosistemi hem etki hem de güven açısından ana akım medyayı geride bıraktığına yönelik kanaat yaygınlaşmış durumda.
Karşılaşılacak en büyük zorluklardan biri, son yıllarda düzenli olarak haber tüketme alışkanlığını kaybeden kitleleri yeniden kazanmak ve yeni nesli habere çekmenin yollarını bulmak.
Rapora göre yeni yılda birçok yayıncı,
a) kendi web sitelerinin kalitesini önemli ölçüde artırmaya,
b) daha kişiselleştirilmiş haber deneyimleri sunmaya ve
c) sesli ile görsel içeriklere daha fazla yatırım yapmaya odaklanacak.Tüketici beklentilerinin hızla değiştiği bu dönemde, değişime uyum sağlarken temel gazetecilik değerlerine sadık kalmak, önümüzdeki yıl için en büyük denge unsuru.
Medya Liderlerinin Gelecek Yıla Bakışı
Medya yöneticilerinin yalnızca 41%’i gazeteciliğin gelecek yılki durumu konusunda iyimser.
Siyasi kutuplaşma, basına yönelik saldırılardaki artış ve medya kontrolü başta olmak üzere özgür basına yönelik ciddi tehditler bulunuyor.
Katılımcıların %56’sı kendi iş perspektifleri konusunda iyimser.
İkinci Trump başkanlığının yaratacağı kaos medyada trafik artışınına sebebiyet verebilir.
Okuyucuların çevrimiçi aboneliklerinde büyüme devam ediyor.
Yapay zeka tarafından üretilen güvenilir olmayan içeriklerin hızla yayılması, izleyicilerin güvenilir olarak gördüğü geleneksel medyaya rağbeti artırabilir.
Katılımcıların %74’ü arama motorlarından gelen yönlendirme trafiğinin bu yıl düşebileceğinden endişe duyuyor.
Yüzlerce haber sitesinde Google arama üzerinden gelen toplam trafikte uzun zamandır artış ya da azalış görülmüyor.
Yayıncılar, önemli haber içeriklerinde yapay zeka tarafından oluşturulan özetlerin yaygınlaşmasından endişe duyuyor.
Son iki yılda Facebook’tan %67, Twitter’dan ise %50 oranında haber sitelerine yapılan yönlendirme trafiğinde düşüş yaşandı.
Rapora göre bu yıl yayıncılar yapay zeka platformlarıyla (ChatGPT ve Perplexity gibi) ilişki kurmayı önceleyecek.
Yayıncılar yüksek kaliteli içerik karşılığında yapay zeka platformlardan atıf ve/veya ödeme bekliyor.
Tüketici ilgisi videoya kaydıkça, yayıncılar YouTube ve TikTok için daha fazla içerik üretmeyi planlıyor.
ABD’de TikTok’a yönelik olası bir yasak gündemde olmasına rağmen bu platforma olan ilgi devam ediyor.
Rapora göre yayıncıların Instagram’a yönelik yatırımı artmaya devam ediyor.
Elon Musk yönetimi altında politikleşen X/Twitter’a yönelik yayıncı duyarlılığı bu yıl son derece kötüleşti.
The Guardian, Dagens Nyheter ve La Vanguardia gibi bazı büyük medya kuruluşları X/Twitter’da paylaşım yapmayı bıraktı.
Büyük medya kuruluşlarının X/Twitter’da paylaşım yapmayı bırakmasından en çok Bluesky ve Google Discover yararlandı.
Yayıncılar platformlara bağlılık konusunda kararsız. Katılımcıların %31’i platformlarla bağlarını kesmek isterken aynı oranda katılımcı ise bu bağları güçlendirmeyi planlıyor. Kalan %36 ise mevcut durumu korumayı düşünüyor.
Ticari yayıncıların %36’sı teknoloji ve yapay zeka şirketlerinden gelen lisans gelirlerinin önemli bir gelir kaynağı olacağını öngörüyor.
Ticari yayınlar ile yapay zeka şirketleri arasındaki yapılacak anlaşmalarda; katılımcıların %72’si her şirketin kendi çıkarlarını ön planda tutarak bireysel anlaşmalar yapması gerektiğini, %19’u ise tüm sektörün fayda sağlayacağı kolektif anlaşmalar yapılmasını tercih ediyor. Katılımcıların %6’sı ise hiçbir anlaşmaya dahil olmak istemediğini belirtiyor.
Abonelik ve üyelik modelleri %77 ile yayıncılar için halen en büyük gelir kaynağı olmaya devam ediyor. Bunu, görüntülü reklamcılık (%69) ve yerel reklamcılık (%59) takip ediyor. Çoğu yayıncı artık üç veya dört farklı gelir kaynağına dayanıyor. Bu kaynaklar arasında etkinlikler (%48), ortaklık gelirleri (%29), bağışlar (%19) ve ilgili işler (%15) yer alıyor.
Abonelik büyümesinin yavaşlaması nedeniyle yeni ürün geliştirme önümüzdeki yıl daha büyük bir öncelik haline gelecek. Yayıncıların dörtte birinden fazlası oyunlar (%29) veya eğitim içerikleri (%26) etrafında yeni ürünler geliştirmeyi düşündüklerini ya da planladıklarını belirtiyor.
Yayıncıların beşte biri, uluslararası veya yabancı dil versiyonları başlatmayı planlıyor. Bu yeni ürünlerin çoğu, abonelik iptallerini azaltmak amacıyla "tüm erişim" paketlerine dahil edilecek.
Yayıncıların %42’si bu yıl doğrudan gençlere yönelik bir ürün başlatmayı veya test etmeyi düşünüyor.
Haber kuruluşlarının yapay zeka teknolojilerini kullanımı tüm kategorilerde artmaya devam ediyor.
Yayıncıların %60’ı arka planda yapay zeka otomasyonun çok önemli olduğunu düşünüyor.
Katılımcıların %87’si haber odalarının yapay zeka tarafından tamamen veya kısmen dönüştürüldüğünü söylüyor.
Yayıncılar, etkileşimi artırmak için yapay zeka ile format kişiselleştirmesine yöneliyor.
Metin makalelerini sese dönüştüren özellikler (%75), haberlerin üstüne yapay zeka özetleri ekleme (%70) ve haber makalelerini farklı dillere çevirme (%65) gibi uygulamaları aktif olarak kullanılması planlanıyor.
Katılımcıların %56’sı yapay zeka destekli sohbet botları ve arama arayüzleri geliştirmeyi düşünüyor.
Yayıncılar, influencer ve içerik üreticilerinin yükselişinin gazetecilik için iyi mi yoksa kötü mü olacağı konusunda kararsız. Katılımcıların %27’si bu yükselişin kurumsal haber raporlamasını ikinci plana atacağını düşünürken %28’si haber kuruluşlarının hikâye anlatımında yaratıcılığı artırma ve topluluk oluşturma konusunda içerik üreticilerinden öğrenecek çok şeyi olduğuna inanıyor.
Rapora göre daha fazla kişiselleştirme odaklı bir ekosistem, editoryal niteliklerin kaybolmasına sebebiyet verebilir.
Haber platformları için; mühendislik (%55), veri bilimi (%52), ürün ve tasarım (%38) alanlarında yetenek çekmek ve elde tutmak önümüzdeki senelerde hiç olmadığı kadar daha önemli hâle gelecek.
V. BİZDEN KISA KISA
Instagram’da 6.000 aboneyi geçtik. Buraya tıklayarak Instagram hesabımıza erişebilirsiniz.
YouTube’da 1.000 aboneyi geçtik. Buraya tıklayarak YouTube hesabımıza erişebilirsiniz.
Aşağıdaki buton ile e-bültenimizi tavsiye edebilirsiniz.
Rapor Bülteni Direktörü Ömer Burak Tek AA Analiz için bir bir yazı kaleme aldı. Okumak için: Dijital ortamda demokrasi erozyonu: Yankı odaları, algoritmalar ve tekelleşme
En büyük destekçimiz okuyucularımız. Aşağıdaki buton ile bizi arkadaşlarınıza tavsiye edebilirsiniz.
Hoşça bakın zâtınıza. Gelecek sayıda görüşmek dileğiyle.
Rapor tavsiyesi, katkı ve eleştiriniz için her zaman bizimle iletişime geçebilirsiniz: raporbulteni@gmail.com ya da omerburaktek@gmail.com.